صورتهای مالی در تحلیل بنیادی چه کاربردی دارند؟
در حقیقت صورتهای مالی، مجموعه‌ای از گزارش‌ها هستند که نشان می‌دهند یک بنگاه اقتصادی و یا یک شرکت، در یک زمان مشخص چگونه وجوه دریافتی از سهامداران و وام دهندگان خود را مورد استفاده قرار داده است. بنابراین تجزیه و تحلیل و درک صورتهای مالی شرکت‌های مختلف حاضر در بورس می‌تواند صاحبان سرمایه و سرمایه گذاران را نسبت به عملکرد شرکت‌های سهامی در بازار بورس آگاه نماید. درک صورتهای مالی شرکت‌های بورسی، هم‌چنین می‌تواند اطلاعاتی شفاف از وضعیت سودآوری شرکت، میزان نقدینگی، توان بازپرداخت بدهی، ظرفیت سازگاری با محیط، قدرت فروش و حاشیه سود شرکت را نشان دهد.
بنابراین تحلیلگران بنیادی و سرمایه گذاران با درک این صورتهای مالی به روش گذشته نگر و با تحلیل وضعیت کنونی شرکت و هم‌چنین با پیش بینی وضعیت سودآوری و ارزش آینده قیمت سهام شرکت می‌توانند با اطمینان بیشتری به خرید سهام و نگهداری آن در بازار سرمایه دست بزنند چراکه می‌توانند وضعیت شرکت سهامی مورد نظر را در بازار سرمایه تخمین بزنند و وضعیت مناسبی را در بازار بورس برای خود فراهم نمایند.
شناخت تحلیل بنیادی
یکی از راه‌های انتخاب یک شرکت مناسب برای سرمایه گذاری در بورس، استفاده از تحلیل بنیادی است. در تجزیه و تحلیل بنیادی سرمایه گذاران مختلف می‌توانند عوامل موثر بر قیمت سهام یک شرکت را مورد ارزیابی قرار دهند. در این روش تحلیل، سرمایه گذاران بیشتر به دنبال این هستند تا ارزش واقعی و ذاتی یک سهم را بیابند و پس از یافتن ارزش ذاتی آن سهم به مقایسه آن با قیمت فعلی سهم بپردازند و سپس تصیم بگیرند که سهام مورد نظر را خریداری نمایند یا نه.
انواع مختلف صورتهای مالی در تحلیل بنیادی
انواع مختلفی از صورتهای مالی در تحلیل بنیادی وجود دارد که با بررسی آن‌ها می‌توان از وضعیت مالی، ساختار مالی و میزان سودسازی و انعطاف پذیری شرکت‌ها با خبر شد. از طرف دیگر با بررسی صورتهای مالی شرکت‌های حاضر در بورس می‌توان از نوع فعالیت آن‌ها در گذشته نیز آگاهی‌های لازم را به دست آورد و سپس با وضعیت کنونی آن شرکت، مقایسه کرد و در مورد احتمال سودآوری آن شرکت در آینده اظهار نظر نمود.
4 صورت اساسی مالی مورد استفاده تحلیلگران بنیادی قرار می‌گیرد که عبارتند از: ترازنامه، صورت حساب سود و زیان، صورت حساب سود و زیان جامع، صورت حساب گردش وجوه نقد.
در ادامه به شرح مختصر هر یک از صورتهای مالی در تحلیل بنیادی می‌پردازیم.
ترازنامه در تحلیل بنیادی
از جمله مهم‌ترین صورتهای مالی در تحلیل بنیادی می‌توان به ترازنامه یک شرکت و یا بنگاه اقتصادی، اشاره کرد. ترازنامه یک شرکت می‌تواند وضع مالی آن شرکت را در تاریخی مشخص به طور خلاصه شده نشان دهد. در تحلیل بنیادی با استفاده از ترازنامه می‌توان مشخص نمود که چه میزانی از دارایی‌های شرکت مورد نظر متعلق به صاحبان سرمایه است و چه میزانی از آن مربوط به بدهی‌های آن شرکت است. از طرف دیگر با به کارگیری ترازنامه در تحلیل بنیادی یک شرکت، می‌توان با منابع و مصارف یک شرکت آشنایی حاصل نمود. به طور کلی، دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه سه جزء اساسی تشکیل دهنده ترازنامه هستند.
صورت حساب سود و زیان در تحلیل بنیادی
یکی دیگر از صورتهای مالی مهم در تحلیل بنیادی، صورت حساب مربوط به سود و زیان یک شرکت است. صورت حساب سود و زیان می‌تواند عملکرد مالی یک شرکت حاضر در بورس و یا یک واحد تجاری را به خوبی و در طی یک دوره مالی مشخص نشان دهد.
با بررسی این میزان می‌توان درک کرد که یک شرکت در طی یک سال مالی چه اندازه درآمد داشته است، چه مقدار هزینه کرده است و در نهایت چه میزانی از سود برای هر کدام از سهامش باقی مانده است.
سرمایه گذاران و تحلیلگران بنیادی و فعالان بازار بورس، با استفاده از این صورتهای مالی می‌توانند اطلاعات مختلفی را استخراج نمایند و مورد بررسی و سنجش قرار دهند. صورت حساب سود وزیان، خود شامل بخش‌هایی از قبیل درآمدها، هزینه‌های عملیاتی، سود و زیان عملیاتی، هزینه‌های مالی و....است.
بخش درآمدها در صورتهای مالی در تحلیل بنیادی، خود شامل دو دسته است که عبارتند از: درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی.
درآمد عملیاتی:
درآمدهایی هستند که از یک فعالیت اصلی و مستمر شکل گرفته‌اند. برای نمونه می‌توان درآمدهای حاصل از فروش محصولات تولیدی را نام برد که درآمدهای عملیاتی تکرار پذیر هستند.
درآمد غیر عملیاتی:
این نوع از درآمدها از عملیات اصلی یک واحد تجاری یا شرکت به دست نمی‌آیند. برای نمونه درآمدهایی که به خاطر فروش یک ملک یا زمین حاصل شده اند تکرارپذیر نیستند و در زمره درآمدهای غیر عملیاتی یک شرکت یا واحد تجاری محسوب می‌گردند.
صورت حساب سود و زیان جامع در تحلیل بنیادی
یکی دیگر از صورتهای مالی در تحلیل بنیادی که مورد مطالعه سرمایه گذاران واقع می‌شود تا از طریق آن به سرمایه گذاری مناسب‌تری دست بزنند صورت حساب مربوط به سود و زیان جامع یک شرکت است. برخی از درآمدها و هزینه‌های یک شرکت، به طور مستقیم به حساب حقوق صاحبان سرمایه واریز می‌شود و در صورت سود و زیان آن شرکت نیز محسوب نمی‌گردند. اما از آنجایی که لازم است افراد مختلف و سرمایه گذاران برای تصمیم گیری‌های خود از تمام هزینه‌ها و درآمدهای یک شرکت در یک دوره، آگاهی کامل را به دست آورند این صورت مالی تهیه و طراحی شده است.
در این صورت مالی، هم سود و زیان خالص دوره منظور شده است و هم موارد دیگری از قبیل تعدیلات سنواتی و سایر درآمدها و هزینه‌هایی که در صورت حساب سود و زیان به حساب نیامده است.
صورت حساب گردش وجوه نقد در تحلیل بنیادی
صورت حساب گردش وجوه نقد می‌تواند جریان‌های وجه نقد و ورودی و یا خروجی یک شرکت را در طی یک مدت نشان دهد. این اطلاعات به طور معمول در 5 دسته طبقه بندی می‌شوند که عبارتند از فعالیت‌های عملیاتی، فعالیت‌های سرمایه گذاری، فعالیت‌های تامین مالی، بازده سرمایه گذاری‌ها و سود پرداختی بابت تامین مالی، مالیات بر درآمد.
با استفاده از صورت حساب گردش وجوه نقد می‌توان اطلاعاتی را در زمینه توان شرکت در ایجاد جریان‌های نقدی مثبت در آینده نیز اطلاع یافت. از این طریق هم‌چنین می‌توان دریافت که آیا یک شرکت می‌تواند در طول زمان به تعهدات خود عمل کند یا نه و سپس با استفاده از تحلیل‌های به دست آمده به انتخاب یک شرکت مناسب برای سرمایه گذاری اقدام نمود.