شاخص بورس به زبان ساده

شاخص بورس از واژه هايي است كه امروزه بسيار مورد استفاده قرار مي گيرد و اگر شما هم در مسير سرمايه گذاري هاي نوين قرار گرفته باشيد، حتما نام اين واژه را شنيده ايد و يا از خود درباره چيستي و معناي آن سوال كرده ايد. بهتر است پيش از آن كه بخواهيم شاخص بورس را به زبان ساده و آسان براي شما تعريف كنيم، از بورس سخن بگوييم و با آن آشنا شويم. چرا كه اين دو در گرو هم معنا مي شوند.

سرآغاز بورس

بورس بازار اوراق بهادار كه مثل بسياري از واژه هاي تجاري و حسابداري در ايران برگرفته از معادل فرانسوي آن است، در واقع مكاني براي خريد و فروش اوراق بهادار است. به اين معنا كه در گذشته در اين مكان اوراق كاغذي كه حاوي ارزش سهم يك شركت و كارخانه بود در بازار بورس مبادله مي شد، و خريدار با توجه به ارزش هر يك از اين اوراق پولي را پرداخت مي كرد و در موقعيتي مناسب آن را مي فروخت. نخستين بار بورس در كشور بلژيك پديد آمد و در منزل شخصي به همين نام (واندر بورس) معاملاتي انجام ميگرفت. اين بازار نخستين بار شكل كنوني خود را در كشور آمريكا ديد. در اين بازار سهام شركت هاي مختلف خريد و فروش مي شد. سهام كه در واقع ارزش يك مقدار مشخص از سرمايه و دارايي يك شركت است توسط متقاضيان خريده مي شود. با پيشرفت تكنولوژي شكل كاغذي اوراق بهادار تبديل به شكل مجازي و اينترنتي شد و بازارهاي بورس هم تغيير شكل دادند. در بورس جديد به شكل آنلاين، شخص سهام و بخشي از شركتي را مي خرد و با افزايش سود و يا در مواقع حساس آن را مي فروشد.

شاخص بورس

براي جلوگيري از ضرر و زيان در بورس بايد به نكاتي در اين بازار نوين توجه داشت. نكاتي كه مي تواند يك سرمايه گذار را به سودي در خور توجه نزديك كند و در صورت تخطي كردن او را مشمول زيان هايي كند. يكي از اين نكات كه همواره مورد توجه اهالي و دوست داران بورس است شاخص بورس است. شاخص در زبان انگليسي index گفته مي شود كه به معناي نشانگر ترجمه شده است.در واقع به زبان ساده مي توان گفت شاخص بورس نشان دهنده ميزان تغييرات بورس در يك بازه زماني معين است. يعني اين شاخص نشان مي دهد كه بورس رو به رشد است يا سير نزولي را طي مي كند و سهامداران از طريق آن مي توانند سرمايه هاي خود را كنترل كنند. البته ما فقط يك شاخص نداريم و شاخص ها انواع متعددي دارند، شاخص هايي مانند: شاخص كل، شاخص كل هم وزن، شاخص قيمت، شاخص قيمت هم وزن، شاخص سهام آزاد شناور و ساير شاخص ها كه توجه به هر كدام از آن ها در بازار بورس و سرمايه گذاري بسيار ضروري است. مهمترين اين شاخص ها شاخص بورس كل است كه در ادامه آن را به شكلي ساده توضيح مي دهيم.

شاخص بورس

شاخص كل

اگر شخصي سهام شركتي را خريداري كند از دو منبع سود دريافت مي كند. يكي سودي است كه شركت در نتيجه فعاليت هاي خود بين سهامداران تقسيم مي كند و دوم سودي كه از تغيير ارزش سهام شركت براي فرد بدست مي آيد. يعني اگر شخصي سهامي را به ارزش 300 تومان بخرد و در پايان سال ارزش اين سهام به 400 تومان برسد و علاوه بر آن هم شركت سودي معادل 50 تومان به سهامداران خود بدهد. سود خالص اين فرد از سرمايه گذاري در اين شركت برابر 150 تومان خواهد بود. كه برابر 50 درصد سرمايه اوليه اوست. اين مبلغ در واقع همان شاخص كل است. طبق همان نظريه اي كه در بورس تخم مرغ ها را در يك سبد نمي چينند مسلما يك سهامدار هم در يك شركت سرمايه گذاري نمي كند. بنابراين از طريق شاخص متوجه مي شود كه ميزان سود ساليانه و سود حاصل از افزايش ارزش سهم او چقدر بوده است. جا دارد به اين نكته اشاره كنيم كه وقتي مي گوييم شاخص مثبت و رو به افزايش بوده نشان دهنده اين نيست كه تمام شركت هاي حاضر در بورس سود ساليانه به سهامداران خود داده اند و با افزايش قيمت سهام مواجه بوده اند، بلكه اين عدد ميانگين سهام كل شركت هاي حاضر در بورس است.
 اما نكته ديگري كه در مورد شاخص كل بورس بايد بگوييم وزن شركت هاست. در محاسبه اين شاخص وزن شركت ها را در نظر مي گيرند. اما وزن شركت ها به چه معناست؟ وزن شركت ها در واقع ميزان سرمايه هر شركت است كه در بورس به اشتراك گذاشته است. برخي از شركت ها تعداد سهم بيشتري را در بازار بورس ارائه مي دهند و جز شركت ها عظيم و مهم هستند. اين شركت ها اگر با افت قيمت و يا سود همراه باشند تاثير زيادي روي شاخص مي گذارند. بنابراين اگر به طور مثال شما از اين شركت هاي بزرگ سهمي را تهيه نكرده باشيد ممكن است يك روز اخبار اعلام كند كه شاخص كل بورس افزايشي بوده است اما ممكن است آن روز شما در سرمايه خود زيان ديده باشيد. اين شركت هاي بزرگ در بازار بورس تهران نمونه هايي دارند مانند شستا و فارس و وبملت.