شاخص بورس ۵۰ شركت فعال‌تر چه تاثيري روي شاخص كل دارد؟

شاخص در بازار سرمايه معيار بسيار مهمي است كه با بررسي و تحليل آن‌ها مي‌توان وضعيت گذشته و حال بازار را از جنبه‌هاي مختلف ارزيابي و حتي روند آينده‌ي بازار سرمايه را پيش‌بيني كرد.

بنابراين باتوجه به نقش بسيار مهمي كه شاخص‌هاي بورس در تصميم‌گيري سرمايه‌گذاران ايفا مي‌كنند نوسانات شاخص ها هم براي سرمايه‌گذاران بسيار حائز اهميت است.

 

 

شاخص‌هاي بورس انواع مختلفي دارند كه هريك وضعيت بازار بورس را از جنبه خاصي نشان مي‌دهند. بنابراين سرمايه‌گذاران در تحليل شاخص‌هاي بورس بايد به كاركرد هر شاخص توجه كافي داشته باشند.

در ادامه برخي از آن‌ها را براي شما معرفي خواهيم كرد و به طور خاص در مورد شاخص بورس ۵۰ شركت فعال‌تر صحبت خواهيم كرد.

 

به آن شاخص قيمت و بازده نقدي نيز گفته مي‌شود. بيانگر سطح عمومي قيمت و سود سهام شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس است. به بيان ساده‌تر بيانگر ميانگين بازدهي سرمايه‌گذاران در بازار سهام است. نكته‌ي مهم در بررسي شاخص كل كه حتما بايد در نظر گرفته شود اين است كه هرچه شركت بزرگ‌تر باشد و سرمايه‌ي بيشتري داشته باشد در شاخص كل تاثيري بيشتري دارد.

چه شركت‌هايي كه سرمايه بيشتري دارند و چه شركت‌هايي كه سرمايه كمي دارند با يك وزن و با يك سنجه با يكديگر مقايسه مي‌شوند و به نوعي تاثير تمامي شركت‌ها را يكسان در نظر مي‌گيرد.

در رابطه با سطح عمومي قيمت‌هاي سهام در بازار سرمايه مطرح مي‌شود. با اين تفاوت نسبت به شاخص كل كه سود سالانه‌ شركت‌ها را نيز در نظر مي‌گيرد، اين شاخص فقط سطح عمومي قيمت‌ها را لحاظ مي‌كند. شاخص قيمت نيز همانند شاخص كل، يك شاخص هم‌وزن دارد.

سازمان بورس و اوراق بهادار هر سه ماه يك بار فهرستي از ۵۰ شركتي كه بيشترين ميزان نقدشوندگي را دارند منتشر مي‌كند. بدين مفهوم كه خريد و فروش سهامشان آسان‌تر و سريع‌تر است. اين شاخص سطح عمومي قيمت سهام ۵۰ شركت بزرگ را نشان مي‌دهد.

 

همانطور كه از اسم شاخص ۵۰ شركت فعال‌تر هم پيداست اين شاخص سطح عمومي قيمت ۵۰ شركت بزرگ‌تر و برتر را نشان مي‌دهد. ۵۰ شركت فعال‌تر بورس شركت هايي هستند كه ارزش بازار آن‌ها در مقايسه با ساير شركت هاي فعال در بازار سرمايه بيشتر است. احتمالا سوال شما اين است كه ارزش بازار شركت‌ها چطور به‌دست مي‌آيد؟

اگر قيمت سهام روز يك شركت را در تعداد سهام آن شركت ضرب كنيم، ارزش شركت آن بازار به‌دست مي‌آيد. براي مثال اگر قيمت روز شركتي ۲۰۰ تومان، و آن شركت ۲۰۰ ميليون قطعه سهم منتشر كرده باشد ارزش بازار اين شركت ۴۰۰ ميليارد تومان است.

 

در يكي دو سال گذشته ورود شركت‌هاي بزرگ به بورس طبق اصل ۴۴، تا حدودي باعث بر هم خوردن تعادل بازار شده است‌. به ‌عنوان مثال شركتي نظير شستا كه به تنهايي درصد زيادي از ارزش بازار بورس را تشكيل مي‌دهد و اين مساله باعث شده كه وضعيت شاخص به‌طور كامل نمايانگر اوضاع بورس نباشد و گاهي اوقات با وجود آنكه شاهد روند منفي در بازار هستيم، مثبت بودن تنها چند نماد، باعث افزايش شاخص بورس شود‌.

اين شركت‌ها مخصوصا در بازارهاي ليدر محور، علاوه بر تاثير طبيعي خود بر شاخص كل و كليت بازار، جو رواني و هيجاني بسيار زيادي را هم در بازار ايجاد مي‌كنند. يعني گاهي شاهد آن هستيم كه به طور مثال با حمايت از نمادي همانند خودرو در شرايطي كه فشار فروش فراواني بر بازار حكم‌فرماست، به يك‌باره جهت بازار عوض مي‌شود و بسياري از تقاضاهاي فروش در نمادهاي گوناگون برداشته مي‌شود. يا بالعكس با عرضه صف خريد اين سهم، فشار فروش زيادي در نمادهاي گوناگون بازار به وجود مي‌آيد.

شاخص ۵۰ شركت فعال‌تر را مي‌توان معادل شاخص داو جونز در بورس نيويورك كه مطرح‌ترين شاخص بورس آمريكاست در نظر گرفت، متشكل از سبدي با سهام 50 شركت منتخب از صنايع گوناگون بورس نظير شستا، شپنا، ملي مس، گل‌گهر، سرمايه‌گذاري غدير، اخابر، حفاري، فولاد مباركه، خگستر است. به‌طور مثال با حضور خگستر به نمايندگي از خودرويي‌ها در تركيب 50 شركت، شركت خساپا از تركيب كنار گذاشته شده و اين مساله باعث شده تا از اثر مضاعف بهبود وضعيت يك گروه بر شاخص تا حدود زيادي كاسته شود‌.

 

مهم‌ترين مزيت بررسي شاخص ۵۰ شركت بزرگ در اين است كه نوسانت قيمت سهام شركت‌هايي را نشان مي‌دهد كه اگرچه از نظر تعداد تنها ۵۰ شركت هستند اما عملا بيش از 70 درصد ارزش كل بازار بورس را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراين هرگونه تغيير در قيمت سهام اين شركت ها مي‌تواند، تاثير بسيار زيادي در تغييرات شاخص كل و همچنين ميزان بازدهي دارايي سهامداران داشته باشد.

هرچه تعداد بيشتري از مردم سهام‌دار يك شركت باشند، سهام آن شركت براي سرمايه‌گذاري مناسب‌تر است.

چون اولا هميشه خريدارن و فروشندگان زيادي براي سهم وجود دارد و در نتيجه، قابليت نقدشوندگي سهم بالاتر مي‌رود، ثانيا امكان دستكاري در قيمت سهم توسط گروه خاصي از سهامداران، كاهش پيدا ميكند.

 

افرادي كه به دنبال سود كوتاه مدت‌ و خريد و فروش سريع هستند بايد شاخص ۵۰ شركت برتر را بيشتر از سايرين مورد رصد و تحليل قرار بدهند. زيرا قدرت نقشودگي بهتري دارند.

طبيعتا شاخص ۵۰ شركت فعال‌تر همانند ساير شاخص‌هاي بورسي ديگر نمي‌تواند به تنهايي همه‌ي اطلاعات مورد نياز سرمايه گذاران را ارائه بدهد. در نتيجه براي كسب اطالاعات كافي در خصوص نوسانات بازار سهام، لازم است سرمايه‌گذار همه‌ي شاخص‌هاي بورس و همچنين اطالاعات مرتبط با سهام مورد نظر خود را، به‌طور كامل و جامع مورد بررسي و تحليل قرار بدهد. از آن‌جايي كه محاسبه هريك از شاخص هاي بورس از زماني خاص شروع شده است و اين زمان براي هريك از شاخص ها متفاوت است بنابر اين اعداد شاخص ها هم با يكديگر چندان قابل مقايسه نيستند. و آن‌چه كه مي‌تواند مبناي مقايسه باشد درصد تغييرات شاخص است.

اطلاعات مربوط به همه‌ي شاخص‌هاي بورس و فرابورس به صورت لحظه‌اي در پايگاه اينترنتي بورس اوراق بهادار تهران به نشاني : www.seo.ir و فرابورس ايران به نشاني :‌www.ifb.ir  و شركت مديريت فناوري بورس تهران به نشاني www.tsetmc.com منتشر مي‌شود.