صورتهاي مالي در تحليل بنيادي چه كاربردي دارند؟
در حقيقت صورتهاي مالي، مجموعه‌اي از گزارش‌ها هستند كه نشان مي‌دهند يك بنگاه اقتصادي و يا يك شركت، در يك زمان مشخص چگونه وجوه دريافتي از سهامداران و وام دهندگان خود را مورد استفاده قرار داده است. بنابراين تجزيه و تحليل و درك صورتهاي مالي شركت‌هاي مختلف حاضر در بورس مي‌تواند صاحبان سرمايه و سرمايه گذاران را نسبت به عملكرد شركت‌هاي سهامي در بازار بورس آگاه نمايد. درك صورتهاي مالي شركت‌هاي بورسي، هم‌چنين مي‌تواند اطلاعاتي شفاف از وضعيت سودآوري شركت، ميزان نقدينگي، توان بازپرداخت بدهي، ظرفيت سازگاري با محيط، قدرت فروش و حاشيه سود شركت را نشان دهد.
بنابراين تحليلگران بنيادي و سرمايه گذاران با درك اين صورتهاي مالي به روش گذشته نگر و با تحليل وضعيت كنوني شركت و هم‌چنين با پيش بيني وضعيت سودآوري و ارزش آينده قيمت سهام شركت مي‌توانند با اطمينان بيشتري به خريد سهام و نگهداري آن در بازار سرمايه دست بزنند چراكه مي‌توانند وضعيت شركت سهامي مورد نظر را در بازار سرمايه تخمين بزنند و وضعيت مناسبي را در بازار بورس براي خود فراهم نمايند.
شناخت تحليل بنيادي
يكي از راه‌هاي انتخاب يك شركت مناسب براي سرمايه گذاري در بورس، استفاده از تحليل بنيادي است. در تجزيه و تحليل بنيادي سرمايه گذاران مختلف مي‌توانند عوامل موثر بر قيمت سهام يك شركت را مورد ارزيابي قرار دهند. در اين روش تحليل، سرمايه گذاران بيشتر به دنبال اين هستند تا ارزش واقعي و ذاتي يك سهم را بيابند و پس از يافتن ارزش ذاتي آن سهم به مقايسه آن با قيمت فعلي سهم بپردازند و سپس تصيم بگيرند كه سهام مورد نظر را خريداري نمايند يا نه.
انواع مختلف صورتهاي مالي در تحليل بنيادي
انواع مختلفي از صورتهاي مالي در تحليل بنيادي وجود دارد كه با بررسي آن‌ها مي‌توان از وضعيت مالي، ساختار مالي و ميزان سودسازي و انعطاف پذيري شركت‌ها با خبر شد. از طرف ديگر با بررسي صورتهاي مالي شركت‌هاي حاضر در بورس مي‌توان از نوع فعاليت آن‌ها در گذشته نيز آگاهي‌هاي لازم را به دست آورد و سپس با وضعيت كنوني آن شركت، مقايسه كرد و در مورد احتمال سودآوري آن شركت در آينده اظهار نظر نمود.
4 صورت اساسي مالي مورد استفاده تحليلگران بنيادي قرار مي‌گيرد كه عبارتند از: ترازنامه، صورت حساب سود و زيان، صورت حساب سود و زيان جامع، صورت حساب گردش وجوه نقد.
در ادامه به شرح مختصر هر يك از صورتهاي مالي در تحليل بنيادي مي‌پردازيم.
ترازنامه در تحليل بنيادي
از جمله مهم‌ترين صورتهاي مالي در تحليل بنيادي مي‌توان به ترازنامه يك شركت و يا بنگاه اقتصادي، اشاره كرد. ترازنامه يك شركت مي‌تواند وضع مالي آن شركت را در تاريخي مشخص به طور خلاصه شده نشان دهد. در تحليل بنيادي با استفاده از ترازنامه مي‌توان مشخص نمود كه چه ميزاني از دارايي‌هاي شركت مورد نظر متعلق به صاحبان سرمايه است و چه ميزاني از آن مربوط به بدهي‌هاي آن شركت است. از طرف ديگر با به كارگيري ترازنامه در تحليل بنيادي يك شركت، مي‌توان با منابع و مصارف يك شركت آشنايي حاصل نمود. به طور كلي، دارايي‌ها، بدهي‌ها و سرمايه سه جزء اساسي تشكيل دهنده ترازنامه هستند.
صورت حساب سود و زيان در تحليل بنيادي
يكي ديگر از صورتهاي مالي مهم در تحليل بنيادي، صورت حساب مربوط به سود و زيان يك شركت است. صورت حساب سود و زيان مي‌تواند عملكرد مالي يك شركت حاضر در بورس و يا يك واحد تجاري را به خوبي و در طي يك دوره مالي مشخص نشان دهد.
با بررسي اين ميزان مي‌توان درك كرد كه يك شركت در طي يك سال مالي چه اندازه درآمد داشته است، چه مقدار هزينه كرده است و در نهايت چه ميزاني از سود براي هر كدام از سهامش باقي مانده است.
سرمايه گذاران و تحليلگران بنيادي و فعالان بازار بورس، با استفاده از اين صورتهاي مالي مي‌توانند اطلاعات مختلفي را استخراج نمايند و مورد بررسي و سنجش قرار دهند. صورت حساب سود وزيان، خود شامل بخش‌هايي از قبيل درآمدها، هزينه‌هاي عملياتي، سود و زيان عملياتي، هزينه‌هاي مالي و....است.
بخش درآمدها در صورتهاي مالي در تحليل بنيادي، خود شامل دو دسته است كه عبارتند از: درآمد عملياتي و درآمد غير عملياتي.
درآمد عملياتي:
درآمدهايي هستند كه از يك فعاليت اصلي و مستمر شكل گرفته‌اند. براي نمونه مي‌توان درآمدهاي حاصل از فروش محصولات توليدي را نام برد كه درآمدهاي عملياتي تكرار پذير هستند.
درآمد غير عملياتي:
اين نوع از درآمدها از عمليات اصلي يك واحد تجاري يا شركت به دست نمي‌آيند. براي نمونه درآمدهايي كه به خاطر فروش يك ملك يا زمين حاصل شده اند تكرارپذير نيستند و در زمره درآمدهاي غير عملياتي يك شركت يا واحد تجاري محسوب مي‌گردند.
صورت حساب سود و زيان جامع در تحليل بنيادي
يكي ديگر از صورتهاي مالي در تحليل بنيادي كه مورد مطالعه سرمايه گذاران واقع مي‌شود تا از طريق آن به سرمايه گذاري مناسب‌تري دست بزنند صورت حساب مربوط به سود و زيان جامع يك شركت است. برخي از درآمدها و هزينه‌هاي يك شركت، به طور مستقيم به حساب حقوق صاحبان سرمايه واريز مي‌شود و در صورت سود و زيان آن شركت نيز محسوب نمي‌گردند. اما از آنجايي كه لازم است افراد مختلف و سرمايه گذاران براي تصميم گيري‌هاي خود از تمام هزينه‌ها و درآمدهاي يك شركت در يك دوره، آگاهي كامل را به دست آورند اين صورت مالي تهيه و طراحي شده است.
در اين صورت مالي، هم سود و زيان خالص دوره منظور شده است و هم موارد ديگري از قبيل تعديلات سنواتي و ساير درآمدها و هزينه‌هايي كه در صورت حساب سود و زيان به حساب نيامده است.
صورت حساب گردش وجوه نقد در تحليل بنيادي
صورت حساب گردش وجوه نقد مي‌تواند جريان‌هاي وجه نقد و ورودي و يا خروجي يك شركت را در طي يك مدت نشان دهد. اين اطلاعات به طور معمول در 5 دسته طبقه بندي مي‌شوند كه عبارتند از فعاليت‌هاي عملياتي، فعاليت‌هاي سرمايه گذاري، فعاليت‌هاي تامين مالي، بازده سرمايه گذاري‌ها و سود پرداختي بابت تامين مالي، ماليات بر درآمد.
با استفاده از صورت حساب گردش وجوه نقد مي‌توان اطلاعاتي را در زمينه توان شركت در ايجاد جريان‌هاي نقدي مثبت در آينده نيز اطلاع يافت. از اين طريق هم‌چنين مي‌توان دريافت كه آيا يك شركت مي‌تواند در طول زمان به تعهدات خود عمل كند يا نه و سپس با استفاده از تحليل‌هاي به دست آمده به انتخاب يك شركت مناسب براي سرمايه گذاري اقدام نمود.