در قرن بيستم آقاي نلسون اليوت حسابدار و نويسنده آمريكايي، موضوع امواج اليوت را مطرح كرد و اعتقاد داشت كه حركت بازار در قالب پنج موج در قالب يك سيكل پيشرو، و سه موج در قالب يك سيكل اصلاحي انجام ميشود. در حقيقت او معتقد بود، بازار بورس كه به نظر رفتار تصادفي و بينظم دارد، در حقيقت از الگوهاي تكراري طبعيت ميكند.
از امواج اليوت براي توصيف و تحليل نوسانات قيمت در
تحليل تكنيكال بازارهاي مالي مانند بورس استفاده ميشود. در حقيقت امواج اليوت سه هدف اصلي دارند:
1.پيشگويي مسير بازار
2.مشخص كردن نقاط بازگشت
3.تهيه كردن راهنما براي ورود و خروج از موقعيتهاي معاملات
اساس نظريه اليوت در تحليل تكنيكال
اساس نظريه اليوت بر اين است كه بازار در يك حركت انگيزشي در قالب ۵ حركت به يك قله ميرسد و بعد از آن در قالب سه حركت روند نزولي و اصلاحي خواهد داشت.
اساس الگوي اليوت به صورت تصوير زير ميباشد.
به طور كلي امواج اليوت به دو دسته تقسيم ميشوند. امواج پيشرو ( جنبشي ) و امواج اصلاحي.
در واقع توقعات انساني و رشد و نزول قيمتها در بازار برآيند از ۵ موج صعودي ( امواج جنبشي ) و ۳ موج نزولي ( امواج اصلاحي ) است.
موج ۱ تا ۵ را سيكل پيشرو مينامند و امواج a،b،c را سيكل اصلاحي مينامند. همانطور كه در تصوير قابل مشاهده است، موج ۱ پيشرو و موج ۲ اصلاحي، موج ۳ پيشرو و موج ۴ اصلاحي و در نهايت موج ۵ هم پيشرو ميباشد. در سيكل اصلاحي هم موج a و c اصلاحي و موج b پيشرو ميباشند؛ زيرا a و c در جهت روند و b در جهت مخالف روند هستند.
نظريه اليوت چگونه تعريف ميشود؟
نظريه اليوت به لحاظ رواني و روانشناختي اينگونه تعبير ميشود كه در قسمت كف ( ابتداي موج اول) افراد مطلع كه اخبار ويژهاي از سهام يك شركت دارند وارد سهم ميشوند و آن را با رشد مواجه ميكنند و موج ۱ را ميسازند. قاعدتا اينجور تفسير ميشود كه با اتمام موج ۱ كه همراه با شناسايي سود توسط سهامداران قبلي ميباشد شروع موج ۲ شروع ميشود كه ۸/۶۱٪ موج ۱ را اصلاح ميكند. حالا در پايان موج ۲ همان افراد مطلع و تكنيكاليستها وارد سهم ميشوند و موج ۳ را شروع ميكنند و زمانيكه موج از انتهاي موازات موج ۱ عبور كرد توجه بسياري به سهم جلب ميشود كه باعث افزايش تقاضا و تشديد قدرت موج ۳ ميشود و تا انتهاي موج ۳ پيشروي انجام ميشود.
اصليترين و كارآمدترين موجي كه ميتواند به ما سود بدهد موج ۳ است؛ چراكه شناسايي موج ۱ كار بسيار دشواري است اما موج ۳ نشانههايي دارد كه ما ميتوانيم آنرا به راحتي تشخيص بدهيم و در ابتداي اين موج وارد بشويم. شناسايي سود در پايان موج ۳ باعث به وجود آمدن موج ۴ ميشود كه معمولا ۳۸٪ موج ۳ را اصلاح ميكند و پس از آن در محدوده پاياني اين موج نوبت به افرادي ميرسد كه تازه به اخبار دسترسي پيدا كردهاند.
اخباري كه در ابتدا از نظر بسياري پنهان بود حالا براي عده زيادي افشا ميشود اما افرادي كه به تازگي وارد گود شدهاند يك حركت نسبتا ضعيف را براي تشكيل موج ۵ انجام ميدهند كه معمولا حداكثر موج ۳ را رو به بالا نميشكنند و يك ۵ ناقص ايجاد ميكنند و نرسيده به موازات انتهاي موج ۳ شكست موج آغاز و حركت اصلاحي شروع ميشود و قيمت افت ميكند.
هنرنمايي يك اليوت كار اين ايست كه پايان موج ۲ كه شروع موج ۳ است، يا پايان موج ۳ كه شروع موج ۴ است را شناسايي كند. بايد توجه داشت كه خود موج ۱ به ۲ ( از ابتداي ۱ تا انتهاي ۲ ) ميتواند يك سيكل كامل دروني باشد كه از ۵ موج صعودي در موج اول و ۳ موج نزولي در موج دوم تشكيل شده باشد. همينطور از موج ۳ به ۴ در سيكل نزولي هم a ميتواند از ۱ تا ۵، b هم يك a،b،c و c هم از ۱ تا ۵ را در دل خود داشته باشند. در واقع هر كدام از اين امواج ميتوانند ريز موجهاي ديگري هم در درون خود داشته باشند.
پيچيدگي امواج اليوت در رابطه با همين موضوع است كه افراد بعضا موجهايي را شناسايي و شمارهگذاري ميكنند كه آنها را اشتباها از يك سيكل بزرگتر وارد يك سيكل كوچكتر يا برعكس ميكند.
سيكل صعودي اول و سيكل نزولي دوم : ۲ موج
موج صعودي ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، a،b،c : ۸ موج
ريزموج صعودي ۱ تا ۵ درون موج صعودي ۱ از سيكل صعودي اول و ريزموج نزولي a،b،c درون موج نزولي ۲ از سيكل صعودي اول و ... : ۳۴ موج؛ يك نماي ديگر از امواج اليوت را در تصوير زير ملاحظه ميكنيد.
در اينجا سيكل پيشرو سيكل نزولي است و اصلاح را در قالب a،b،c ميبينيم.
قوانين و دستورالعملهايي كه در نظريه امواج اليوت بايد رعايت كنيم :
1.تمام موجهاي اصلي بايد بالاتر از موج اصلي قبل از خود به پايان برسند.
2.به هيچ عنوان موج b قبل از موج 5 تمام نميشود و اگر اين اتفاق رخ دهد، نشان دهنده اين است كهموج 5 هنوز تكميل نشده است.
3.نقطه اتمام موج c بايد پايين تر از نقطه اتمام موج a باشد.
4.موج 3 در هيچ زماني كوچكترين موج در بين 5 موج اول نمي شود.
5.موج 4 با قلمرو قيمت موج 1 همپوشاني نخواهد داشت. به جز در برخي از مواقع نادر كه تشكيل مثلث مورب مي دهد.
6.سقف موج 3 بايد بالاتر از سقف موج 1 باشد.
7.زماني كه موج قبلي و يا بعدي موج 1 از 5 ريزموج تشكيل شده باشد، موج اول 3 تايي مي شود.
8. اصلاح موج نمي تواند بيش از 88 درصد باشد.
9. اصلاح موج به هيچ عنوان تمام موج قبلي خود را در بر نخواهد گرفت.
در نهايت امواج اليوت تاثير موثري روي تحليل تكنيكال دارد؟
توجه به اين نكته نيز ضروري است كه موج شماري امواج اليوت از قوانين پايهاي تبعيت ميكند كه عدم رعايت اين نكات باعث ميشود در شناسايي الگوي صحيح دچار مشكل شويد.
براي شناسايي و استفاده از موقعيتهايي كه بازار بورس دارد، امواج اليوت به عنوان يكي از روشهاي
تحليل تكنيكال محسوب ميشود. در اين مدل قيمتهاي بازار بورس بين امواج پيشرو و اصلاحي دائما در حال تغيير و جابجايي است. البته لازم به ذكر است كه اين الگوها در مورد حركت قيمتهاي آينده هيچ قطعيتي نخواهند داد، بلكه تنها تحليلكننده و پيشبيني كننده بازار آينده هستند.