با رونق گرفتن بازار بورس و ورود سهامداران به اين بازار، استفاده از كلمات تخصصي مثل سهام "عرضه اوليه" و تاكيد بر خريد اين نوع سهام به وفور شنيده مي‌شود. اين مسئله كه سهام عرضه اوليه چيست؟ آيا واقعا اين سهام سوددهي دارد و چه زماني بايد سهام عرضه اوليه خريداري شود نكاتي است كه در اين مقاله به آنها خواهيم پرداخت.
عرضه اوليه چيست؟
در حالت كلي به فرآيندي كه در آن شركت‌ها براي اولين بار وارد بازار سهام و بورس اوراق بهادار مي‌شوند تا سهام آنها در بورس معامله شود، عرضه اوليه نام دارد.
بنابراين پذيرفته شدن سهام يك شركت و قيمت‌گذاري آن در بازاري تحت عنوان بازار اوليه صورت مي‌گيرد و بعد از اين كه شركت مذكور وارد بورس شد، معاملات آتي در بازار بورس ثانويه انجام مي‌گيرد. يك مثال واضح در اين زمينه وجود دارد، زماني كه افراد اتومبيل را از كمپاني خريداري مي‌كنند آن را در بازار اوليه و با قيمت پايين‌تري مي‌خرند اما معاملات خودرو در بازار عادي، بازار ثانويه خواهد بود و قيمت‌ها در آن با قيمت كارخانه خودروسازي متفاوت است.
خريد عرضه اوليه در بورس، آري يا خير
در حال حاضر در كشور ما عرضه‌هاي اوليه به شكل " بوك بيلدينگ" صورت مي‌گيرد. مزيت استفاده از اين روش آن است كه در آن سهامداران در يك بازه زماني معين، سفارشات خود را ارسال مي‌كنند و بعد از پايان يافتن مهلت مقرر سهام مشخص شده به تساوي ميان تمام خريداران تقسيم مي‌شود. مبلغ تخصيص يافته به سهامداران بسته به عواملي مثل بزرگي يا كوچكي شركت و حجم سرمايه آن از چند ده هزارتومان تا چندين ميليون تومان متغير است.
كارشناسان متخصص سازمان بورس با بررسي صورت‌هاي مالي شركت ها، قيمت سهام اين شركت‌ها را براي عرضه اوليه در بورس مشخص مي‌كنند، معمولا اين قيمت بالاتر از ارزش اسمي خواهد بود، در واقع با كمتر مشخص كردن قيمت عرضه اوليه سهام نسبت به ارزش واقعي آن سعي مي‌كنند مشاركت بيشتري براي عرضه اولي‌ها در بورس ايجاد كنند و سرمايه‌گذاران بيشتري را به اين بازار جذب كنند.
معمولا جز در موارد استثنايي عرضه اوليه‌ها در بازار بورس داراي بازدهي نسبتا مناسبي هستند. به طوري كه حتي شاهد بازدهي‌هاي 100 يا 200 درصدي برخي سهام‌هاي عرضه اوليه در مدت زمان كوتاه يك ماهه بوده‌ايم. به همين دليل است كه شركت در عرضه اوليه سهام شركت‌ها معمولا به افرادي كه به تازگي وارد بازار سهام شده است پيشنهاد مي‌شود.
يك نكته مهم در مورد عرضه اوليه
معمولا اشخاصي كه تصميم دارند سرمايه‌گذاري بيشتري روي شركت‌هاي عرضه اوليه داشته باشند، بايد يك تحليل بنيادي روي سهام شركت‌هاي مذكور انجام دهند، در صورتي كه قيمت به دست آمده به روش اين تحليل‌ها ارزنده بود، در زمان عرضه بيشتر سهام توسط سهامداران و خارج شدن آن سهام از صف خريد بعد از چند روز، مي‌توانند مبالغ بيشتري روي اين سهام سرمايه‌گذاري كنند.
جمع‌بندي نهايي
بايد توجه داشت كه معمولا شركت‌هاي عرضه اوليه سابقه طولاني در بورس ندارند، بنابراين نمي‌توان داده‌هاي زيادي در مورد اين شركت ها براي آناليز تكنيكال بدست آورد، تنها راه باقي‌مانده تحليل اين شركت‌ها به روش بنيادي است كه اين مسئله نيز كاري تخصصي، زمان‌بر و سخت است و معمولا از عهده تازه واردان به دنياي بورس بر نمي‌آيد. به همين دليل پيشنهاد ما اين است كه در صورت تمايل به خريد عرضه اوليه‌ها بهتر است با كارشناسان متخصص در اين زمينه مشورت‌هاي لازم را داشته باشيد.
عرضه اوليه چيست؟، عرضه اوليه سهام، مزاياي عرضه اوليه، كارگزاري بانك آينده، آموزش خريد عرضه اوليه